top of page
Böbrek Hastaları İçin Yemek Tarifleri

KONU 53: SAPD'NİN DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE'DEKİ DURUMU VE TARİHSEL GELİŞİMİ

Son dönem böbrek yetmezlikli hastalarda, böbrek fonksiyonlarını kesintisiz olarak, doğal bir membranla, herhangi bir kuvvete ve alete gerek duyulmadan yerine koyma düşüncesinden, "Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi" (SAPD) yöntemi geliştirilerek, günümüzdeki yerini almıştır. SAPD'nin mimarları, Amerika Birleşik Devletleri Teksas (Austin)'den tıbbi biyoloji mühendisi olan Dr. Robert P. Popovich ve tıp doktoru olan Jack W. Moncrief'tir. Dr. Popovich, diyalizatın karında uzun süreli bekletilmesiyle üremik artıkların ortamdan yeterli derecede atılabileceğinin teorisini ortaya koydu. Teori için çeşitli matematiksel çözümler uygulayarak, günlük 2 litrelik beş değişimle 7 günde yeterli kontrolün sağlanabileceğini ileri sürdü. Dr. Moncrief bunu bir hasta üzerinde deneyerek, alınan sonuçların teori ile uygunluk gösterdiğini gözledi.

İlk tarif ve klinik deneyimler, 1976 yılında yapılan ASAIO "American Society for Artifical Internal Organ - Amerika Suni İç Organ Birliği" toplantısına sözlü veya poster sunum için kabul edilmemiş, ancak araştırıcıların metodları kısa bir şekilde özet kitapçığında yayınlanmıştır.

Teksas'tan Dr. Popovich ve Moncrief ile Missouri Üniversitesi'den Dr. Nolph'un işbirliği içinde başlattıkları çalışmanın sonuçları 1978 yılında yayınlanarak, ilk defa Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis (Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi) terimi telaffuz edilmeye başlanmıştır. Yeni tekniğin hemodiyalize göre başlıca avantajları:

1.İyi kontrol edilen sabit biyokimyasal değerler 2.Daha serbest diyet ve sıvı alımı 3.Aneminin düzeltilmesi 4.Hastaların kendini iyi hissetmesi 5.Hastaların bir alete bağımlı olmaksızın uzun mesafelere yolculuk edebilmeleri olarak gözlenmiştir.

Ancak, bu tedavilerde cam şişe içindeki diyaliz solüsyonları kullanılmıştır. Periton boşluğuna cerrahi olarak yerleştirilen kalıcı Tenckhoff kateteri ile diyaliz şişeleri arasındaki ara seti bağlantısından, hem karına sıvı verilmesi, hem de karından sıvının dışarı alınmasında mikrobik kontaminasyon riski çok yüksek olmuştur. Dolayısıyla bu çalışmada, peritonit sıklığı 10 hasta haftasına bir peritonit atağı olarak tesbit edilmiştir.

Dr. Oreopoulus'un tanıttığı, ara setinin de üzerinde bulunduğu vakumlu, katlanabilen polyvinylchloride'li (PVC) torbalar, kolay uygulanabilme özelliğinden dolayı Kuzey Amerika, Kanada, Avrupa ve Avustralya'daki merkezlerde büyük bir oranda kullanılmaya başlanılmıştır.

Ülkemizde 'sürekli ayaktan periton diyalizi' ile ilgili ilk çalışmaların Mart 1981 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde başlandığını 'Ayaktan Devamlı Periton Diyaliz Deneyimlerimiz' başlıklı makaleden öğrenmekteyiz (4 nolu kaynak). Prof. Dr. Nejdet Koçak ve çalışma grubu, Dr. Popovich ve Dr. Moncrief'in tarif ettikleri gibi, 18 hastaya Tenckhoff kateterinden, karında diyalizatı 6-8 saat bekleterek şişe diyalizi uygulamışlardır.

Bu çalışmadan habersiz olarak, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde de 1982 yılında iki hasta üzerinde şişe diyalizi ile sürekli periton diyalizi uygulaması yapılmış, ancak sonuçlar herhangi bir yerde yayınlanmamıştır.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi'nde, Braun firmasının plastik vakumlu kollabe olabilen torbaları, ara setleri, Tenckhoff tipi silastik kalıcı kateterleri ile bugünkü anlamda Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi 1985 yılında başlamıştır. Mart 1985- Aralık 1986 yılları arasında kronik böbrek yetmezlikli 33 hastaya SAPD uygulamıştır. Bu uygulamadaki ilk verilerimiz 14- 15 Mayıs 1987'de Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yapılan "IV. Böbrek Hastalıkları ve Transplantasyon Kongresi"ne gönderilmiştir. Ancak, bu çalışmamız poster veya sözlü sunum için kabul edilmemiş, sadece çalışmanın özeti kongre kitapçığında yayınlanmıştır (5 nolu kaynak, bu çalışmanın özeti bu konunun sonuna eklenmiştir). Daha sonra, bu çalışmamız Ankara Tıp Bülteni'nde yayınlanarak, günümüzdeki anlamda SAPD ile ilgili ülkemizdeki ilk makale olmuştur (6 nolu kaynak).

Halen dünyada 100.000'den fazla hastaya uygulanan SAPD, ülkemizde de giderek yaygınlaşmaktadır. Türk Nefroloji Derneği 1999 yılı kayıtlarından, 42 merkezde 1200'ün üstünde hastaya bu tedavinin uygulandığını öğrenmekteyiz.

Şüphesiz, yeni uygulama merkezleri ile bu sayının çok daha arttığını söyleyebiliriz.

KAYNAKLAR 1.Popovich RP, Moncrief JW, Decherd JF, Bormar JB, Pyle WK. The definition of a novel portable/wearable equilibrium dialysis technique (abstract). Trans Am Soc Artif Int Organs 1976; 5: 64. 2.Popovich RP, Moncrief JW, Nolph KD, Ghods AJ, Twardowski Z, Pyle WK. Continuous ambulatory peritoneal dialysis. Ann Int Med 1978; 88: 449-464. 3.Oreopoulos DG, Robson M, Izatt S, Clayton S, de Veber GA. A simple and safe technique for CAPD. Trans Am Soc Artif Int Organs 1978; 24: 484-489. 4.Koçak N, Sarsmaz N, Kadıoğlu A, Özdoğan E, Tuna Ş, Turfanda T, Ark E. Ayaktan Devamlı Periton Diyaliz Tedavisinde Deneyimlerimiz. Tıp Fakültesi Mecmuası 1985; 48: 452-460. 5.Karatan O, Erbay B, Duman N, Ertuğ E. CAPD ve komplikasyonları. IV. Böbrek Hastalıkları ve Transplantasyon Kongresi, 14-15 Mayıs 1987, Ankara: 86. 6.Karatan O, Erbay B, Duman N, Ertuğ E. CAPD ve komplikasyonları. Ankara Tıp Bülteni 1987; 235-244.

Etiketler:

Kategoriler
Öne Çıkanlar

Sevgili Gökmen Mutlu'nun yazdığı ve sizlerle paylaşmak istediği şiirler...

Sevgili Derya'nın sizler için seçtiği fıkralara bu bölümden ulaşabilirsiniz....

HOŞGELDİNİZ

Sitemiz sizleri hemodiyaliz, periton diyalizi ve böbrek nakli hakkında bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır.

Uzm.Dr.Ahmet Hamdi Erkal

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

​Bence sık olarak kullandığımız ancak çok kullanıldığı için çağrışım gücü azalmış bazı sözcüklerin anlamını zaman zaman durup derinliğine bir kez daha düşünmemiz gerekir. Bu sözcüklerden bir de "Bilgi Çağı" dır... DEVAMI

Prof.Dr Alper Demirbaş

Ülkemizde 2005 yılı sonu itibarıyla kırk bin civarında kronik böbrek hastası bulunduğu tahmin ediliyor.... DEVAMI

Please reload

bottom of page